Kỹ thuật Reverb trong Mixing có thể sẽ là một lỗi mà rất nhiều các Producer mới hay gặp khi sản xuất âm nhạc. Thông thường, bản mix với quá nhiều reverb là một lỗi mà các bạn mới học làm nhạc đều gặp phải. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng xem một số lỗi sai phổ biến mà mọi người hay gặp phải khi mixing với Reverb nhé
Bài viết tổng hợp và sưu tầm kiến thức từ nhiều nguồn.
Sử dụng Insert thay vì Send (và ngược lại)
Cách bạn sử dụng Reverb cũng quan trọng không kém việc bạn chọn loại Reverb phù hợp. Việc sử dụng Reverb dưới dạng Send thay vì Insert (và ngược lại), có thể tạo ra ảnh hưởng lớn tới âm thanh mà bạn nhận được.
Đối với những người bối rối với khái niệm “send” và “insert”, bạn có thể hiểu đơn giản là nếu bạn đặt một plugin Reverb vào trực tiếp track mixer thì gọi là “insert reverb”. Còn nếu bạn sử dụng một kênh Reverb riêng mà các track khác sẽ gửi tín hiệu đến sẽ gọi là “send reverb”. Thông thường, khi sử dụng send Reverb thì âm thanh reverb sẽ tự nhiên và kết dính bản mix hơn. Reverb được đặt insert trực tiếp thường hiệu quả với các hiệu ứng Reverb mạnh mẽ và giúp âm thanh độc đáo hơn.
Có nhiều bạn sử dụng insert reverb cho phần lớn lần lượt các nhạc cụ trong bài nhạc của mình. Điều này không chỉ không hiệu quả mà nó còn khiến bạn không tận dụng hiệu quả hiệu năng của máy tính. Nếu bạn muốn sử dụng cùng một loại reverb cho nhiều nhạc cụ khác nhau trong bản mix, bạn nên sử dụng kỹ thuật send reverb. Bạn có thể điều chỉnh lượng send cho mỗi track để làm cho nhạc cụ trở nên gần hơn (khi ít reverb) và nghe xa hơn (khi nhiều reverb)
Ngược lại, nếu bạn muốn một nhạc cụ trở nên nổi bật với hiệu ứng reverb mạnh mẽ, thì bạn nên sử dụng insert reverb.
Decay quá dài
Tất cả các VST Reverb đều sẽ có các núm vặn giúp điều chỉnh thời gian decay – độ dài của đuôi Reverb (là âm thanh mà Reverb sẽ hết dần). Reverb hoạt động tốt nhất khi thời gian Decay được đồng bộ với tempo bài hát. Bạn có thể sẽ cần quy độ các giá trị như 1/64, 1/32, 1/16, 1/8, 1/4, 1/2 … trong nhịp của bài hát để xác định thời gian decay hợp lý theo đơn vị mili giây (1 giây = 1000 mili giây).
Đối với Reverb cho Vocal hoặc với nhạc cụ Melody, thời gian Decay nên được cảm giác như nó kết thúc trước khi bắt đầu câu hát tiếp theo. Nó sẽ nghe tự nhiên hơn, khi Reverb decay về giá trị 0 trong thời điểm ấy. Nguyên tắc này cũng được áp dụng khi bạn sử dụng Reverb cho Snare, Reverb nên được điều chỉnh để nó cảm giác như đã tắt trước khi bắt đầu tiếng Snare tiếp theo.
Còn trong trường hợp Reverb có đuôi dài là một yếu tố quan trọng cần có, bạn có thể cần sử dụng compressor, saturation (hoặc cả 2) ở phía sau Reverb. Bạn có thể điều chỉnh độ dài của Reverb để nó không che lấp câu hát tiếp theo, nhưng vẫn đồng thời giữ cho decay cảm giác dài và vẫn nghe thấy rõ. Trong đó, ví dụ trong kênh send Reverb, đặt Compressor ngay sau Reverb sẽ giúp kiểm soát Decay, ngăn chặn nó trở nên quá mứ, giúp decay ổn định hơn và không bị mở rộng quá mức. Hay đặt Saturation sau Reverb tại kênh send, giúp tạo thêm độ ấm và “analog” cho Reverb, đồng thời giúp giảm nhiễu (đặc biệt là các tần số cao của reverb decay), giúp decay trở nên mềm mại hơn.
Không sử dụng Filter hoặc EQ
Hầu hết các VST Reverb đều sẽ có các tùy chỉnh bộ lọc hoặc EQ tín hiệu đầu vào. Reverb ở dưới một dải tần số nhất định – thường là ở khu vực low mid, lên đến 500 hoặc 600 Hz – có thể sẽ rất khó nghe trong một bản mix dày đặc.
Tương tự, các tần số ở trên 10 kHz lại mâu thuẫn với tính chất của Reverb (Dark sounds seem farther away – tạm dịch “âm thanh tối hơn thì thường nghe xa hơn). Cụ thể là như thế nào? Nếu không có bộ lọc và điều chỉnh nào để giảm dải tần trên 10 kHz khi áp dụng Reverb có thể sẽ khiến âm thanh trở nên quá sáng, mất tự nhiên. Đặc biệt, nó sẽ khiến nguyên tắc “Dark sounds seem farther away” trở nên không còn chính xác. Vậy Dark sounds seem farther away là gì? Đây là một nguyên tắc trong âm nhạc và âm thanh học, ám chỉ rằng các âm thanh có tần số thấp hơn thường được liên kết với sự xa cách, sâu, chìm, tối hơn so với các âm thanh có tần số cao hơn. Điều này giúp tạo hiệu ứng âm thanh trong không gian, giúp người nghe xác định rõ các sound trong bản Mix. Như vậy, khi giảm tần số trên 10 kHz khi áp dụng Reverb, sẽ giúp âm thanh Reverb trở nên “tối” hơn và “chìm” hơn – nó sẽ giúp không gian âm thanh trở nên tự nhiên hơn.
Sử dụng loại Reverb không hợp lý
Loại Reverb mà bạn sử dụng sẽ phụ thuộc vào hiệu ứng mà bạn mong muốn là gì khi Reverb. Nếu mục tiêu là tạo ra một không gian gần gũi để kết nối các nhạc cụ lại với nhau, thì plate reverb có lẽ sẽ không nghe tự nhiên như room reverb. Tương tự, room reverb có thể sẽ không hiệu quả và mềm mại bằng nếu so sánh với plate hay hall reverb khi bạn sử dụng cho Lead Vocal.
Chúng tôi sẽ sớm có bài viết nói cụ thể hơn về các loại Reverb một cách dễ hiểu để bạn tham khảo. Một trong những VST Reverb rất chất lượng đó là Valhalla Vintage Verb. Bạn có thể xem hướng dẫn sử dụng chi tiết VST này tại đây:
Không sáng tạo với nhiều hiệu ứng Reverb đa dạng trong bản Mix
Bạn cũng không nên tự giới hạn bản thân với một loại Reverb cụ thể nào. Ví dụ, bạn có thể sử dụng bản Mix với Drum và RhythmGuitar được kết nối với “room reverb”, nhưng bass lại khô. Vocal sử dụng hiệu ứng “chamber reverb” và Vocal back hòa quyện với nó. Guitar Lead lại sử dụng spring reverb đầy ấn tượng, với phần dây đàn được tăng cường bởi long reverb hall. Nghe thật điên rồ phải không?
Bạn có thể nghe sự kết hợp tuyệt vời khi sử dụng nhiều Reverb trong một bản Mix của Ennio Morricone trong phim Thủa ấy ở miền viễn tây. Đoạn nhạc “Man With a Harmonica” là một ví dụ
Tiếng kèn Harmonica đơn độc, chìm đắm trong âm thanh reverb nghe giống như plate reverb với đuôi reverb dài (bạn nhớ ví dụ insert và send ở trên chứ, trong trường hợp này insert reverb được áp dụng hiệu quả). Khi dàn nhạc xuất hiện từ từ, nó được làm mềm mại hơn bởi hall reverb. Trong đó, tiếng đàn dulcimer và băng cầm (banjo) được luồn vào, âm thanh được nghe như chúng không được xử lý thêm bất kỳ hiệu ứng reverb nào ngoại trừ âm thanh ở trong phòng thu. Tiếng đàn Guitar điện được bật lên ở phút 1:05 với âm thanh ồn ào với spring reverb – đặc trưng của dòng nhạc viễn tây. Việc toàn bộ bản mix nghe không tự nhiên nhưng không làm giảm đi sự hiệu quả của nó. Morricone có lẽ đã vứt bỏ khái niệm “tự nhiên” khi ông quyết định khán giả sẽ nghe thấy tiếng kèn Harmonica đơn lẻ ở phía trước cả một dàn nhạc hùng vị ở đằng sau nó. Bản nhạc phim này tạo ra thế giới riêng của nó và Reverb giúp định nghĩa thế giới đó.
Tổng kết
Như vậy, chúng ta đã cùng điểm qua những lỗi sai cơ bản khi sử dụng Reverb. Bài viết không chỉ giúp chúng ta biết về các lỗi sai, mà còn giúp chúng ta hiểu hơn về cách sử dụng Reverb. Chúng tôi rất hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho bạn. Xin chào và hẹn gặp lại.
